Jak można nabyć obywatelstwo polskie przez cudzoziemca ?
#obywatelstwo polskie

Jak można nabyć obywatelstwo polskie przez cudzoziemca ?

21 maja 2017

Jakie są sposoby szybkiego nabycia obywatelstwa polskiego przez cudzoziemców ?

Zagadnienia nabycia obywatelstwa polskiego i jego utraty reguluje ustawa z dnia 2 kwietnia 2009 roku o obywatelstwie polskim (Dz. U. z 2012 r. poz. 161, z 2013 r. poz. 1650, z 2015 r. poz. 1274, z 2016 r. poz. 753 ).

Prędzej czy później u cudzoziemców powstaje pytanie: ”Jak można uzyskać obywatelstwo polskie pracując w polskiej firmie?”.

Istnieją dwie drogi:

  1. Nadanie przez Prezydenta RP – Prezydent Polski może nadać polskie obywatelstwo wnioskodawcy, gdy uzna to za słuszne. Cudzoziemiec nie musi spełniać żadnych formalnych wymagań – a jedynie przekonująco wykazać swoje więzi z Polską.
  2. Uznanie za obywatela polskiego – Wojewoda może uznać cudzoziemca za polskiego obywatela, gdy cudzoziemiec złoży w tej sprawie wniosek. Musi też spełnić określone wymagania. Uzyskanie polskiego obywatelstwa daje cudzoziemcowi pełnię praw obywatelskich w Polsce (np. prawo udziału w wyborach); możliwość uzyskania polskiego paszportu i ułatwienia w podróżowaniu za granicę. Oznacza też jednak obowiązki – na przykład podatkowe. Nabywając obywatelstwo polskie cudzoziemiec staje się jednocześnie obywatelem Unii Europejskiej.

Nadanie przez Prezydenta RP

Na podstawie art. 18 cyt. ustawy Prezydent RP może nadać cudzoziemcowi, na jego wniosek, obywatelstwo polskie. Prezydent RP nie jest ograniczony w swoich konstytucyjnych kompetencjach żadnymi warunkami i może nadać obywatelstwo polskie każdemu cudzoziemcowi. Więcej tego – cudzoziemiec nie musi spełniać żadnych warunków. Na przykład, nie musi mieszkać w Polsce określonej liczby lat. Musi natomiast w swoim wniosku wykazać swoje więzi z Polską.

Prezydent może nadać obywatelstwo osobie, której jego zdaniem to obywatelstwo powinno być nadane – i nie musi swojej decyzji uzasadniać. Postanowienia Prezydenta RP w tej sprawie są ostateczne. Nie przysługuje od nich odwołanie ani skarga do sądu administracyjnego. W postępowaniu tym nie stosuje się bowiem przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego osoby zamieszkałe w Polsce wnoszą za pośrednictwem wojewody właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej, a zamieszkałe za granicą – za pośrednictwem właściwego konsula. Wniosek składa się osobiście lub korespondencyjne z podpisem urzędowo poświadczonym.

Dokumenty wydane w języku obcym należy złożyć wraz z ich tłumaczeniem na język polski. Muszą być one sporządzone przez tłumacza przysięgłego lub przez konsula RP. Oczekiwanie na postanowienie Prezydenta w sprawie nadania lub odmowy nadania obywatelstwa polskiego wynosi 1-3 lata. Wzór wniosku o nadanie obywatelstwa polskiego określa rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 7 sierpnia 2012 r. w sprawie określenia wzoru formularza wniosku o nadanie obywatelstwa polskiego, wymogów dotyczących fotografii dołączanej do wniosku oraz wzorów aktu nadania obywatelstwa polskiego i zawiadomienia o odmowie nadania obywatelstwa polskiego (Dz.U. poz.927).

Uznanie za obywatela polskiego

Przepisy ustawy z dnia 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim powiększają w stosunku do ustawy z 1962r. krąg cudzoziemców, którzy będą mogli zostać uznani za obywateli polskich w trybie administracyjnym. W drodze uznania, o obywatelstwo polskie będą mogli ubiegać się cudzoziemcy zamieszkujący w Polsce na podstawie określonych zezwoleń, którzy w toku długoletniego legalnego pobytu w Polsce zintegrowali się ze społeczeństwem polskim, znają język polski, mają zapewnione mieszkanie i źródła utrzymania, respektują polski porządek prawny oraz nie stanowią zagrożenia dla obronności lub bezpieczeństwa państwa, a w szczególności uchodźcy, osoby bez obywatelstwa, dzieci oraz małżonkowie obywateli polskich oraz osoby polskiego pochodzenia. Postępowanie w sprawie o uznanie za obywatela polskiego będzie toczyło się w trybie określonym przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego (1-2 miesiące). Cudzoziemiec, który spełnia określone warunki, może wystąpić o uznanie go za obywatela polskiego.

Trzeba złożyć wniosek.

Aby złożyć wniosek, cudzoziemiec musi przebywać w Polsce określony czas na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub na podstawie prawa stałego pobytu. Nieprzerwany pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się za nieprzerwany, gdy żadna z przerw w nim nie była dłuższa niż 6 miesięcy i nie przekroczyła łącznie 10 miesięcy w okresie wymaganego pobytu, chyba że przerwa była spowodowana:

  • wykonywaniem obowiązków zawodowych lub świadczeniem pracy za granicą, na podstawie umowy z pracodawcą, którego siedziba znajduje się na terytorium Polski;
  • towarzyszeniem małżonkowi wykonującemu takie obowiązki zawodowe;
  • leczeniem cudzoziemca.

Do kogo składać ten wniosek?

Wniosek w tej sprawie składa się do wojewody właściwego ze względu na miejsce zamieszkania cudzoziemca, na formularzu określonym rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 3 sierpnia 2012r. w sprawie wzoru formularza wniosku o uznanie za obywatela polskiego oraz fotografii dołączanej do wniosku (Dz.U. poz. 916). Wniosku w tej sprawie nie mogą złożyć osoby przebywające w Polsce na podstawie wizy albo ruchu bezwizowego!

Stosownie do przepisu art.30 ust.1 ustawy o obywatelstwie polskim, za obywatela polskiego uznaje się:

1 – pkt 1: cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 3 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub na podstawie prawa stałego pobytu, który posiada w Rzeczypospolitej Polskiej stabilne i regularne źródło dochodu oraz tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego;

2 – pkt 2: cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub prawa stałego pobytu, który pozostaje co najmniej od 3 lat w związku małżeńskim zawartym z obywatelem polskim lub nie posiada żadnego obywatelstwa;

3 – pkt 3: cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, które uzyskał w związku z posiadaniem statusu uchodźcy nadanego w Rzeczypospolitej Polskiej;

4 – pkt 6: cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie i legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 10 lat, który spełnia łącznie następujące warunki posiada zezwolenie na osiedlenie się, zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub prawo stałego pobytu, oraz posiada w Rzeczypospolitej Polskiej stabilne i regularne źródło dochodu oraz tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego;

5 – pkt 7: cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, które uzyskał w związku z polskim pochodzeniem.

Punkt odnośnie języka polskiego

Jednocześnie ust.2 przywołanego przepisu art. 30, wymaga od cudzoziemca (z wyjątkiem pkt.4 i 5, tj. małoletnich dzieci, których jedno z rodziców posiada już obywatelstwo polskie) ubiegającego się o uznanie za obywatela polskiego, aby posiadał znajomość języka polskiego potwierdzoną urzędowym dokumentem.

Cudzoziemiec może dołączyć do wniosku świadectwo ukończenia polskiej szkoły w Polsce, szkoły za granicą (z wykładowym językiem polskim), albo certyfikat znajomości języka polskiego. Taki certyfikat wydaje Państwowa Komisja Poświadczania Znajomości Języka Polskiego Jako Obcego (www.buwiwm.edu.pl/certyfikacja/ – strona tylko w języku polskim). Instytucja ta prowadzi egzaminy w różnych miastach w Polsce. Egzaminy są odpłatne – koszt wynosi około 80-150 euro (zależny od uczelni, gdzie będzie prowadzony egzamin). W 2012 roku wprowadzono egzaminy od poziomu B1 (znajomość języka na poziomie komunikatywnym). Oto przykładowy link do uczelni która prowadzi takie egzaminy http://www.sjikp.us.edu.pl/certyfikat_k/index.php

Przepis art.31 ustawy określa, kiedy cudzoziemcowi odmawia się uznania za obywatela polskiego. Jest to w przypadku gdy nie spełnia obligatoryjnych – wyżej wskazanych – przesłanek określonych w art.30 ust.1. Nie może zostać obywatelem Polski również wtedy, gdy nabycie przez niego obywatelstwa stanowi zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Jak można nabyć obywatelstwo polskie przez cudzoziemca za pomocom wniosku. Do złożenia wniosku o uznanie za polskiego obywatela potrzebne są następujące dokumenty:

1. Wniosek – 1 egz. o uznanie za obywatela polskiego sporządzony w języku polskim na formularzu urzędowo określonym.

2. Zdjęcia – 1 egz. w wymaganym formacie (przykłady i opis wymagań technicznych dostępne są w Urzędach Wojewódzkich).

3. Odpis zupełny aktu urodzenia – wydany przez polski urząd stanu cywilnego, w oryginale, nie starszy niż 3 miesiące. Akt urodzenia wydany w języku obcym musi być najpierw przetłumaczony przez tłumacza przysięgłego. Potem należy go zarejestrować w polskim urzędzie stanu cywilnego – który wyda następnie odpis wymagany przy składaniu wniosku.

4. Dokument potwierdzający stan cywilny (odpis aktu małżeństwa, rozwodu, zgonu współmałżonka) – wydany przez polski urząd stanu cywilnego, w oryginale. Zagraniczne akty muszą być najpierw przetłumaczone i wpisane do polskich rejestrów.

5. Kserokopia ważnego paszportu lub dokumentu podróży.

6. Kserokopia zezwolenia na pobyt stały w Polsce, osiedlenie się lub pobyt rezydenta długoterminowego UE.

7. Kserokopia karty stałego pobytu lub dokumentu potwierdzającego prawo stałego pobytu.

8. Potwierdzenie zameldowania (stałego lub czasowego).

9. Urzędowe poświadczenie znajomości języka polskiego.

10. Oświadczenie o datach pobytu w Polsce w wymaganym okresie oraz dokumenty potwierdzające pobyt w Polsce we wskazanym czasie. Np. paszport ze stemplami, bilety lotnicze albo inne dowody. Gdy cudzoziemiec nie jest w stanie przekazać takich dokumentów, sporządza oświadczenie w tej sprawie. Deklaruje w nim czas pobytu w Polsce.

11. Dokumenty potwierdzające zawodowe osiągnięcia cudzoziemca (tytuły naukowe, zawodowe) oraz prowadzoną przez niego działalność społeczną i polityczną.

12. Dokument potwierdzający obywatelstwo małżonka cudzoziemca.

13. Informacje (dokumenty lub oświadczenie) stwierdzające, czy cudzoziemiec posiadał wcześniej lub ubiegał się o polskie obywatelstwo.

14. Dowód wniesienia opłaty skarbowej (219 PLN).

15. Dokumenty potwierdzające posiadanie źródła dochodu (np. umowa o pracę, zaświadczenie o zatrudnieniu, PIT)

16. Tytuł prawny do lokalu mieszkalnego (np. umowę najmu mieszkania).

Jak można nabyć obywatelstwo polskie przez cudzoziemca dla dziecka cudzoziemca?

Gdy wniosek obejmuje dzieci w sprawie uznania za obywatela polskiego lub nadania obywatelstwa polskiego dla dzieci poniżej 18 roku życia mogą składać opiekunowie prawni dziecka. Dziecko powyżej 16 roku życia musi dodatkowo wyrazić na to zgodę. Cudzoziemiec, który występuje o nadanie obywatelstwa polskiego lub uznanie za obywatela polskiego, we wniosku umieszcza dodatkowo dane dziecka. Nadanie obywatelstwa polskiego rodzicom lub uznanie ich za obywateli polskich rozciąga się na dzieci pozostające pod ich władzą rodzicielską (jeżeli nie ukończyły 18 lat).

Dziecko powyżej 16 roku życia musi wyrazić zgodę na nabycie polskiego obywatelstwa. Jeśli tylko jedno z rodziców dziecka nabywa polskie obywatelstwo, decyzja ta obejmuje dziecko pod warunkiem, że drugi z rodziców oficjalnie wyrazi na to zgodę Chyba, że drugi rodzic nie ma władzy rodzicielskiej nad dzieckiem.

Warto wiedzieć:

Wojewoda w trakcie rozpatrywania wniosku o uznanie za obywatela polskiego oraz Minister Spraw Wewnętrznych przed przekazaniem wniosku o nadanie obywatelstwa polskiego Prezydentowi RP zwracają się o udzielenie informacji na temat cudzoziemca do Komendanta Głównego Policji i Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a w razie potrzeby także do innych organów. – Cudzoziemcowi odmawia się uznania za obywatela polskiego w przypadku, gdy stanowiłoby to zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego. – Jeśli cudzoziemiec złoży wniosek o uznanie za obywatela polskiego, a potem wystąpi o nadanie obywatelstwa – postępowanie o uznanie za obywatela polskiego zostanie umorzone. – Polskie prawo przewiduje możliwość posiadania przez obywatela polskiego równocześnie obywatelstwa innego państwa.

Jak taka osoba będzie traktowana?

Na terenie Polski taka osoba zawsze traktowana będzie jak obywatel Polski (drugie obywatelstwo nie będzie brane pod uwagę). Od cudzoziemca nie można żądać rezygnacji z poprzedniego obywatelstwa, zanim uzyska obywatelstwo polskie (tak było wcześniej). Prawodawstwo niektórych krajów zabrania posiadania przez ich obywateli dwóch obywatelstw. – Obywatel polski może utracić obywatelstwo polskie tylko na własny wniosek. Skierowany do Prezydenta Polski za pośrednictwem wojewody lub konsula. Utrata obywatelstwa następuje po 30 dniach od wydania postanowienia o wyrażeniu zgody na zrzeczenie się obywatelstwa przez Prezydenta. Prezydent nie wyrazi takiej zgody, jeśli dana osoba nie posiada obywatelstwa innego państwa lub przyrzeczenia jego nadania.

Źródło zewnętrzne:

  • https://mswia.gov.pl/pl/bezpieczenstwo/obywatelstwo-i-repatri/cudzoziemcy/10169,SPOSOBYNABYCIAOBYWATELSTWAPOLSKIEGO.html
  • http://www.forummigracyjne.org/files/269/ulotka_obywatelstwo_pl.pdf

Z poważaniem:

Wasyl Dunaj

specjalista ds. legalizacji pobytu i pracy cudzoziemców

Inna przydatna informacja

Masz pytanie?