Szkolenie BHP dla pracowników z Ukrainy – po polsku czy ukraińsku ?

Szkolenie z BHP jest wymagane na każdym stanowisku pracy i powinno być przeprowadzone w pierwszym dniu pracy pracownika. Jest to podstawowy element do legalnego zatrudnienia każdego pracownika,  jak i cudzoziemca. Co jednak zrobić, gdy pracownik jest cudzoziemcem i nie rozumie treści szkolenia ? Możemy mieć poważne wątpliwości czy będzie wykonywał swoje obowiązki w sposób bezpieczny dla siebie i  innych pracowników. Szkolenie BHP dla pracowników z Ukrainy to temat nurtujący zarówno pracodawców jak i osób zajmujących się bezpieczeństwem i higieną pracy.

Nie ma przepisów prawa pracy, które regulowałby przeprowadzanie szkolenia BHP dla cudzoziemców, w tym pracowników z Ukrainy wykonujących pracę na terenie Polski. Inspekcja Pracy podczas kontroli zwraca szczególną uwagę do kwestii bezpieczeństwa i higieny pracy, dlatego skrupulatnie sprawdza przeprowadzone szkolenia w tym zakresie. Jednym z elementów kontroli może być weryfikacja czy szkolenie przeprowadzone było w sposób zrozumiały dla cudzoziemców.

Szkolenie BHP dla pracowników z Ukrainy nie reguluje polski kodeks pracy

Zgodnie z artykułem 237 (Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy)  nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. § 2. Pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie.

Wyjątek ! Szkolenie pracownika przed dopuszczeniem do pracy nie jest wymagane w przypadku podjęcia przez niego pracy na tym samym stanowisku pracy, które zajmował u danego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej umowy o pracę.

Równe traktowanie w zakresie dostępu do wiedzy i informacji mającej wpływ na zdrowie i bezpieczeństwo pracowników

Obowiązkiem pracodawcy jest weryfikacja czy dany pracownik posiada wymagane kwalifikacje, posiadane umiejętności oraz dostateczną znajomość zasad BHP i bezpieczeństwa pracy. Jednym z podstawkowych obowiązków po stronie pracodawcy jest zapewnienie szkolenie w tym zakresie. Przepisy nie regulują kwestii szkolenia BHP dla cudzoziemców w sposób odmienny. Mówimy tutaj raczej o równym traktowaniu. Dlatego dla osób niesłyszących korzystamy z tłumacza języka migowego, tak jak dla cudzoziemców powinniśmy przekazać informację w języku dla nich zrozumiałem. Jaki cel byłby szkolenia jeśli pracownicy nic z niego by nie przyswoili ?

Pracownik uciął sobie palec, ponieważ nie zrozumiał instrukcji BHP na stanowisku pracy

Żaden z pracodawców nie chciałby usłyszeć takiego tłumaczenia pracownika przed Państwową Inspekcją Pracy podczas kontroli po wypadku przy pracy. Jeśli chcemy uniknąć takiej sytuacji powinniśmy mieć świadków i deklarację na piśmie, że szkolenie przeprowadzono w sposób zarozumiały dla kandydata, aby uniknąć w przyszłości roszczeń odszkodowawczych i kosztownych procesów sądowych. Ważne ! Nie chodzi tu o kolejny zwykły ,,świstek papieru” a o rzeczywiste przeprowadzone szkolenie w języku narodowym pracownika.

Zgodnie z artykułem 207 KP § 1. Pracodawca jest obowiązany przekazywać pracownikom informacje o:

1. zagrożeniach dla zdrowia i życia występujących w zakładzie pracy, na poszczególnych stanowiskach pracy i przy wykonywanych pracach. w tym o zasadach postępowania w przypadku awarii i innych sytuacji zagrażających zdrowiu i życiu pracowników;
2. działaniach ochronnych i zapobiegawczych podjętych w celu wyeliminowania lub ograniczenia zagrożeń, o których mowa w pkt 1;
3. pracownikach wyznaczonych do:
   a) udzielania pierwszej pomocy,
   b) wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników.

Szkolenie BHP dla pracowników z Ukrainy i innych cudzoziemców to nie jest kolejny ,,świstek papieru”

Podsumowując, szkolenie BHP dla pracowników z Ukrainy jak i innych cudzoziemców powinno być przeprowadzone w języku dla nich zrozumiałym. (choć nie obligują nas do tego bezpośrednio przepisy). Wielu pracodawców, szczególnie Ci, którzy zatrudniają wielu cudzoziemców, przygotowało na własny koszt materiały szkoleniowe w językach narodowych swoich pracowników. Powszechnym zjawiskiem jest obecność tłumacza podczas szkolenia. Nie musi to być oczywiście tłumacz przysięgły. Bardzo często pracodawcy wykorzystują do tego celu pracowników-cudzoziemców z najdłuższym stażem pracy, którzy to tłumaczą szkolenia nowo zatrudnionym pracownikom. Pracodawca może również przedłożyć cudzoziemcowi oświadczenie w którym oświadczy, że szkolenie przeprowadzono w języku dla niego zrozumiałym.

Szanowni Państwo, bezpieczeństwo pracowników na stanowisku pracy jest najważniejsze, szczególnie w tych zawodach gdzie ryzyko wypadku przy pracy jest wysokie. Dlatego należy zadbać o to, żeby pracownik rozumiał instrukcje prawidłowego, bezpiecznego postępowania.  Kiedy cudzoziemiec odpowiada, że zrozumiał nasze polecenia lub instrukcje to nie znaczy, że tak jest. Bardzo często z grzeczności lub lęku odpowiada nam, że rozumie, a w gruncie rzeczy nie zrozumiał nic. Warto zatem poświęcić czas i wytłumaczyć zasady bezpieczeństwa na zakładzie pracy w języku ojczystym pracowników, aby uniknąć kłopotów w przyszłości zarówno pracodawcy jak i pracownikom.

autor artykułu ,,Szkolenie BHP dla pracowników z Ukrainy – po polsku czy ukraińsku ?”

Michał Solecki