Raport „Kryteria wyboru ofert pracy przez pracowników z Ukrainy”
#Pracownicy z Ukrainy

Raport „Kryteria wyboru ofert pracy przez pracowników z Ukrainy”

4 listopada 2019

Oczekiwania zarobkowe obywateli Ukrainy pracujących w Polsce stale rosną. Rodzimi pracodawcy w szybkim tempie starają się zasypać różnicę pomiędzy zarobkami nad Wisłą, a w innych krajach starej Unii. Wzrost płac jest bardzo szybki, ale nie nadąża za oczekiwaniami pracowników zza wschodniej granicy. Co można zrobić zatem innego, jeśli na polu płacowym osiągnęliśmy już maksimum?

Odpowiedź na to pytanie postaraliśmy się uzyskać poprzez badanie oczekiwań kandydatów do pracy. Wnioski w niektórych przypadkach okazały się zaskakujące i obaliły wiele powszechnie obowiązujących mitów na temat pracowników z Ukrainy. Nasi wschodni sąsiedzi coraz bardziej zwracają uwagę na odpowiedni komfort życia oraz komfort psychiczny pracując w Polsce. Dlatego nawet kosztem wyższych zarobków nie zdecydują się na zmianę bezpiecznej, legalnej pracy, np. na pracę w szarej strefie.

Stereotyp taniej siły roboczej, godzącej się na pracę w każdych warunkach, jakim określani byli nasi wschodni sąsiedzi, został obalony. Świadczą o tym wyniki badania „Kryteria wyboru ofert pracy przez pracowników z Ukrainy” przeprowadzonego przez agencję rekrutacyjną WORKSOL. Badanie przeprowadzone zostało metodą ankiet umieszczanych na platformie Facebook. Ankiety pojawiały się raz w tygodniu na profilu firmy. Respondenci za każdym razem mieli do wyboru 2 opcje oraz 3 opcję w formie odpowiedzi otwartej. Liczba ankietowanych była zmienna. Badanie objęło kilkuset obywateli Ukrainy i w 90 proc. były to osoby pracujące w Polsce od dłuższego czasu.

Ankieta nr 1. Wysokość wynagrodzenia a czas pracy

Chcesz zarobić więcej, dlatego prosisz pracodawcę abyś mógł zostać dłużej w pracy. Pracodawca oferuje Ci pracę 10 godzin dziennie za wynagrodzeniem 14 zł/godz. Mówi jednak też Tobie, że jeśli zgodzisz się pracować tylko 8 godzin dziennie, to zapłaci Ci za każdą godzinę pracy 16 zł. Co wybierzesz w takiej sytuacji?

W pierwszej ankiecie postanowiono sprawdzić, czy pracownicy z Ukrainy wybierają oferty pracy z wyższą stawką godzinową, czy z wyższym całkowitym wynagrodzeniem miesięcznym, nawet kosztem odpracowania większej ilości godzin. Wśród polskich przedsiębiorców pokutuje mit, że dla pracownika z Ukrainy lepszą ofertą pracy będzie ta, która daje możliwość pracy nawet 10 – 12 godzin dziennie przy niższej stawce, aniżeli 8 godzin dziennie przy wyższej stawce pod warunkiem, że dniówka za pracę w pierwszym wariancie będzie wyższa aniżeli w tym drugim. Zdecydowana większość ankietowanych (86 proc.) przyjęłaby posadę zapewniającą nieco mniejszy dzienny zarobek, przy równoczesnym krótszym czasie, jaki musieliby poświęcić pracy. Jedynie 11 proc. badanych zdecydowałoby się na większy zarobek przy większym nakładzie czasu pracy. Natomiast 3 proc. respondentów wyraziła chęć do pracy w Niemczech oraz pobieranie wynagrodzenia w euro. Swoboda odpowiedzi w niniejszej ankiecie pokazuje pragnienia pracowników do podjęcia pracy u naszych zachodnich sąsiadów.

Wnioski: Niniejszą ankietą obalamy mit pracownika z Ukrainy pracującego za wszelką cenę jak najdłużej, byleby tylko zarobić jak najwięcej. Pracownicy z Ukrainy również szanują swój czas i niechętnie wymienią go na pracę za niższą stawkę.

 

Ankieta nr 2. Wysokość wynagrodzenia a warunki mieszkaniowe

Masz do wyboru dwie oferty pracy. Pierwsza z darmowym zakwaterowaniem (wieloosobowe pokoje) i wynagrodzeniem w wysokości 2,5 tys. zł miesięcznie oraz drugą, gdzie mieszkanie musisz znaleźć sobie sam oraz je opłacić ale będzie zarabiać 3 tys. zł netto miesięcznie. Co wybierasz?

Respondenci, mając do wyboru ofertę pracy z niższym wynagrodzeniem i benefitem w postaci nieodpłatnego zakwaterowania w wieloosobowym pokoju lub ofertę z wyższymi zarobkami, lecz samodzielnym znalezieniem sobie mieszkania. Respondenci zdecydowanie wybrali drugą opcję (65 proc.). 29 proc. opowiedziało się za pierwszą propozycją. Tym razem swoboda wypowiedzi wśród badanych zaowocowała ciekawą odpowiedzią na pytanie z ankiet, gdyż 6 proc. ankietowanych chciałoby zarabiać wyższą kwotę i zamieszkać z Polką :).

Wnioski: Powyższe wyniki dowodzą, że pracownicy z Ukrainy za wyższe wynagrodzenie sami będą gotowi znaleźć sobie zakwaterowanie i je opłacić. Różnica musi być jednak adekwatna do kosztów zakwaterowania i korzyści wynikających z zamieszkania samemu względem wieloosobowych pokoi pracowniczych. Korzyść w wysokości 500 zł w wynagrodzeniu jaką otrzymuje cudzoziemiec wybierający pomiędzy darmowym zakwaterowaniem, a płatnym ,,na własną rękę”, będzie najprawdopodobniej całkowicie skonsumowana poprzez opłacenie mieszkania. Pokazuje to jednak, że pracownicy niechętnie korzystają z oferty zbiorowego zakwaterowania zapewnianego przez większość pracodawców w Polsce. Jeśli tyko zapewnimy wyższe wynagrodzenie odpowiadające kosztom najmu mieszkania w okolicy, to pracownicy ze Wschodu chętnie skorzystają z opcji najmu mieszkania ,,na własną rękę”.  Udzielone odpowiedzi pokazują nam również, że pracownicy z Ukrainy są całkiem zaradni i potrafią sami znaleźć zakwaterowanie w okolicach miejsca wykonywania pracy.

Rynek mieszkaniowy w Polsce w ostatnich latach ewidentnie dojrzał do obsługi cudzoziemców. Dziś nikogo nie dziwni telefon od obywatela Ukrainy pytającego się o zakwaterowanie. Wielu wyjmujących gustuje wręcz w najmie mieszkań dla cudzoziemców.

 

Ankieta nr 3. Stała praca za niższe wynagrodzenie, czy lepiej płatna praca tymczasowa?

Jaką ofertę pracy wybierzesz ? W pierwszym przypadku proponują Ci dobrze płatną pracę z wynagrodzeniem 4 000 zł netto miesięcznie, ale jedynie przez okres 3 miesięcy. W drugim przypadku masz możliwość stałej pracy na lata z wynagrodzeniem 3 000 zł. Co wybierzesz?

Tym razem zapytaliśmy ankietowanych o preferowane przez nich warunki zatrudnienia w Polsce. Większość obywateli Ukrainy, bo aż 71 proc., odpowiedziało, że wybraliby lepiej płatną, ale krótkotrwałą pracę tymczasową, zaś 29 proc. badanych zdecydowałoby się na długoterminowe zatrudnienie za mniejszą stawkę.

Wnioski: Badanie pokazało więc, że dla naszych wschodnich sąsiadów wysokość zarobków jest ważniejszym kryterium wyboru aniżeli stabilność zatrudnienia podczas wyszukiwania pracy. Wnioski wskazują również na to, że cudzoziemcy są gotowi częściej zmieniać pracę jeśli będą zarabiać więcej. Dla agencji pracy i polskich pracodawców oznacza to, że dobrze płacąc nie powinniśmy mieć trudności w pozyskaniu kadr na krótkie tymczasowe zlecenia.

 

Ankieta nr 4. Zmiana pracy w zamian za wyższe wynagrodzenie

Pracujesz w jednej firmie od dłuższego czasu. Jest Ci tam dobrze, warunki pracy oraz towarzystwo Ci odpowiadają. Pojawia się jednak propozycja pracy w innej, nowej firmie z wyższym wynagrodzeniem. Ile trzeba Ci zapłacić więcej, aby skłonić Cię do zmiany pracy?

Tą ankietą chcieliśmy sprawdzić poziom lojalności pracowników względem swoich aktualnych pracodawców. Tylko 21 proc. respondentów zmieniłoby pracę, w której czują się komfortowo i w której są zatrudnieni od dłuższego czasu w zamian za podwyżkę w postaci 500 zł miesięcznie.

Wnioski: Oczekiwania ukraińskich obywateli odnośnie ich zarobków w naszym kraju stają się coraz bardziej klarowne. Poniższe wyniki badania obrazują, że Ukraińcy chcą zarabiać więcej i niełatwo skłonić ich do zmiany zatrudnienia proponując zbyt małe podwyżki płac. Gdy jednak ktoś zaproponowałby wzrost wynagrodzenia o 1 000 zł miesięcznie, to aż 79 proc. badanych skorzystałoby z możliwości zmiany pracy. Lojalność pracownika ma swoje granice, które wyznacza jak zwykle pieniądz. Dobrą atmosferą pracy możemy jednak zatrzymać pracowników jeśli konkurencja znacznie nie przebije naszej oferty.

 

Ankieta nr 5. Atrakcyjna ,,praca na czarno” czy legalne zatrudnienie

Czy zaryzykujesz pracę „na czarno” jeśli proponują Ci wysokie wynagrodzenie, czy wolisz jednak pracować legalnie i bezpiecznie z możliwością legalizacji pobytu i pracy, ale za mniejszym wynagrodzeniem?

Ankietowani obywatele Ukrainy jednogłośnie opowiedzieli się za tym, że wolą posiadać legalna pracę w Polsce nawet kosztem niższych zarobków. Z zatrudnienia „na czarno” nie skorzystałby żaden z respondentów, nawet jeśli mógłby w takim przypadku otrzymywać dużo wyższe stawki.

Wnioski: Wynik badania świadczy o tym, że cudzoziemcy zdają sobie sprawę z negatywnych aspektów i konsekwencji jakie niesie za sobą nielegalna praca w naszym kraju. Jest to również dobra informacja dla uczciwych pracodawców, którzy muszą konkurować z nieuczciwymi przedsiębiorcami działającymi w szarej strefie. Wśród Polaków pokutuje mit pracownika z Ukrainy pracującego ,,na czarno”. Jest jednak inaczej, gdyż wyniki ankiety pokazują jednoznacznie, że Ukraińcy są gotowi zarabiać mniej, byleby pracować legalnie.

 

Ankieta nr 6. Pożądane źródło wiedzy na temat pracodawcy

Przyszedł czas przeszukiwania ofert pracy . Na szczęście szybko znalazłeś interesującą Cię ofertę, teraz czas zrobić dochodzenie na temat warunków pracy w tej firmie. Jak zdobędziesz informacje na ten temat?

Powyższą ankietą chcieliśmy ustalić, skąd cudzoziemcy czerpią informację na temat potencjalnego przyszłego pracodawcy. Ukraińcy biorący udział w ankiecie zostali zapytani o to, skąd czerpią informacje na temat potencjalnej pracy oraz swojego przyszłego pracodawcy. Okazało się, że najbardziej cennym źródłem informacji na ten temat jest opinia ludzi pracujących w danej firmie. Tak bowiem odpowiedziało aż 80 proc. respondentów. Pozostała część badanych, czyli 20 proc. Ukraińców, tego typu informacje wyszukuje w Internecie.

Wnioski: Odpowiedzi respondentów wskazują nam to, że dominującym źródłem wiedzy  są sprawdzone opinie znajomych osób pracujących już w danym miejscu. Dla większość pracowników jest to jedyne, wiarygodne źródło informacji. Pracodawcy, którzy mają bardzo dobrą opinie wśród pracowników, nie powinni mieć problemów rekrutacyjnych. Z drugiej strony, poleganie na kreowaniu dobrego wizerunku tylko w Internecie, może nie przynieść zaplanowanych efektów.

 

Ankieta nr 7. Terminowość wypłaty wynagrodzenia czy dobre relacje w pracy?

Pracujesz w firmie, która wypłaca wynagrodzenie na czas, ale są trochę sztywni w relacjach z Tobą. Przypominasz sobie, jak kiedyś pracowałeś u pracodawcy, z którym łączyły Cię wręcz koleżeńskie relacje, ale czasami spóźniał się z wypłatą. Biorąc pod uwagę powyższe przypadki, w jakiej firmie wolałbyś pracować?

Nierzadko pracownicy z Ukrainy spotykają się w Polsce z nieuczciwością ze strony swoich pracodawców. Zazwyczaj chodzi o wypłacanie zbyt małych pensji lub niewypłacanie ich na czas. Czasami w pracy zdarza się również dyskryminacja Ukraińców związana z ich pochodzeniem. Czy nasi wschodni sąsiedzi woleliby uczciwego pracodawcę, który wypłaca wynagrodzenie na czas? A może ważniejsze są dla nich przyjazne relacje z szefem ? Pewnie najlepiej połączyć te dwie kwestie, jednak w tym przypadku należy dokonać wyboru pomiędzy jedną z opcji. Zdania na ten temat nie były jednoznaczne. 52 proc. badanych przede wszystkim chciałoby otrzymywać pieniądze na czas. 48 proc. z nich wolałoby mieć dobry kontakt z zatrudniającą go osobą i doświadczać komfortu pracy w przyjaznej atmosferze.

Wnioski: Wyniki ankiety wskazują  na to, że aż 48 proc. ankietowanych może wybaczyć swojemu pracodawcy spóźnienie z wypłatą wynagrodzenia. Oczywiście tylko wtedy, gdy są zawiązane pomiędzy nimi przyjazne relacje. Kolejny wniosek, jaki nasuwa się po analizie odpowiedzi ankietowanych? Pracownicy z Ukrainy są wyrozumiali, jeśli chodzi o spóźnienia z wypłatą wynagrodzenia,. Prawie połowa ankietowanych zgodziłaby się na tego typu niedogodności. Nie należy się zatem dziwić, dlaczego pracownicy często pracują u pracodawców notorycznie spóźniających się z wypłatą wynagrodzenia.

 

Podsumowanie

Powyższe badanie obala wiele mitów dotyczących preferencji pracowników z Ukrainy wybierających zatrudnienie w Polsce. Zaskakuje też treścią niektórych odpowiedzi. Zostało dowiedzione, że nasi wschodni sąsiedzi preferują głównie wysokie wynagrodzenie. Jednak równie istotny jest dla nich komfort życia oraz czas wolny. Badanie obrazuje również, że Ukraińcy czują się w naszym kraju coraz bardziej swobodnie i wykazują coraz większą zaradność. Można również wywnioskować, że praca „na czarno” za wyższe stawki nie jest dla nich już niczym atrakcyjnym. Zdecydowanie wolą oni bezpieczeństwo i legalność podejmowanego przez siebie zatrudnienia.

Masz pytanie?