Założenia Tarczy Antykryzysowej w zakresie legalnego pobytu i pracy cudzoziemców w Polsce

Przygotowaliśmy dla Państwa Założenia Tarczy Antykryzysowej w zakresie legalnego pobytu i pracy cudzoziemców. Niewątpliwie przedstawione poniżej zapisy na podstawie określonych przypadków określają zasady postępowania cudzoziemców i zatrudniających ich pracodawców. Z pewnością jest to duża dawka niezbędnej wiedzy na ten temat.

Istotnie wśród przepisów tarczy antykryzysowej znalazły się przede wszystkim uregulowania dotyczące przedłużenia legalności pobytu i zatrudnienia cudzoziemców. W związku z tym zaproponowane rozwiązania przejściowe istotnie pozwolą uniknąć niekorzystnego scenariusza. Niewątpliwie może to być utrata prawa do legalnego pobytu i pracy przez licznych obcokrajowców. Oczywiście trzeba zauważyć, że obecna sytuacja nie wpływa na status pobytowy obywateli państw Unii Europejskiej i członków ich rodzin. Z pewnością uprawnienia tych osób do pobytu na terenie Polski nie są bowiem zależne od zezwoleń lub podobnych dokumentów. W rezultacie tarcza podtrzymuje status quo zatrudnienia cudzoziemców w Polsce.

Na zakończenie za opracowanie dziękuję Darii Wesołej – kierownikowi działu legalizacji pobytu i pracy cudzoziemców w naszej firmie.

I. AUTOMATYCZNE PRZEDŁUŻENIE TERMINU NA ZŁOŻENIE WNIOSKU NA POBYT CZASOWY (RUCH BEZWIZOWY/PASZPORT BIOMETRYCZNY)

Art. 15 z.

Jesteś cudzoziemcem i przebywasz w Polsce w ramach ruchu bezwizowego (paszport biometryczny) a okres twojego legalnego pobytu kończy się w czasie stanu zagrożenie epidemicznego lub stanu epidemii a nie masz możliwości powrót do swojego ojczystego kraju ?

Masz prawo złożyć wniosek o zezwolenie na pobyt czasowy po przywróceniu bezpośredniej obsługi klienta przez urzędy wojewódzkie. Pamiętaj ! Termin składania dokumentów jest wydłużony do upływu 30 dni następujących po odwołaniu stanu, który obowiązywał jako ostatni. Np. zagrożenie epidemiczne lub stan epidemii. Twój pobyt będzie uważany za legalny pod warunkiem, że złożysz wniosek we wspomnianym terminie.

1. Jeżeli termin do złożenia wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, o którym mowa w art. 105 ust. 1* ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2020 r. poz. 35) wypada w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, termin ten ulega przedłużeniu do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni.
2. Pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie biegu przedłużonego terminu, o którym mowa w ust. 1, uważa się za legalny w rozumieniu art. 108 ust. 1 pkt 2* ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, jeżeli cudzoziemiec złoży wniosek w tym terminie.
3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do terminów, o których mowa w art. 85 ust. 1*, art. 139l ust. 1, art. 139t ust. 1, art. 202 ust. 1* stosowanych do zezwoleń na pobyt stały oraz zezwoleń na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej i art. 300 ust. 2* ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach.

Ponieważ przepisy te są skomplikowane, dlatego szersze objaśnienie opisanych wyżej podstaw prawnych poniżej:

Art. 105.

1. Cudzoziemiec, z wyjątkami określonymi w art. 139l ust. 1 i art. 139t ust. 1, składa wniosek o udzielenie mu zezwolenia na pobyt czasowy osobiście. Nie później niż w ostatnim dniu jego legalnego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 108.

1. Jeżeli termin na złożenie wniosku o udzielenie cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt czasowy został zachowany i wniosek nie zawiera braków formalnych lub braki formalne zostały uzupełnione w terminie:

2) pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się za legalny od dnia złożenia wniosku do dnia, w którym decyzja w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy stanie się ostateczna.

Art. 85.

1. Cudzoziemiec, który zamierza przedłużyć okres swojego pobytu na podstawie wizy Schengen lub wizy krajowej, składa, nie później niż w dniu upływu okresu jego legalnego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wypełniony formularz wniosku o przedłużenie wizy.

–

Art. 139l.

1. 1. Jednostka przyjmująca składa wniosek o udzielenie kolejnego zezwolenia, o którym mowa w art. 139a ust. 1, nie później niż w ostatnim dniu legalnego pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 202.

1. Cudzoziemiec składa wniosek o udzielenie mu zezwolenia na pobyt stały osobiście. Nie później niż w ostatnim dniu jego legalnego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 300.

1. Wojewoda właściwy ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca, który przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie umowy międzynarodowej o zniesieniu obowiązku wizowego lub wobec którego stosuje się częściowe lub całkowite zniesienie obowiązku wizowego, zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 539/2001 z dnia 15 marca 2001 r. wymieniającym państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych, oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu, może przedłużyć w uzasadnionych przypadkach okres pobytu tego cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej o kolejne 90 dni, jeżeli możliwość taka jest przewidziana w umowie o zniesieniu obowiązku wizowego. 2. Cudzoziemiec składa wniosek o przedłużenie okresu pobytu w ramach ruchu bezwizowego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej osobiście, nie później niż w ostatnim dniu jego legalnego pobytu na tym terytorium w ramach ruchu bezwizowego, i uzasadnia ten wniosek.

II. AUTOMATYCZNE PRZEDŁUŻENIE POBYTU – WIZA KRAJOWA + POBYT CZASOWY

Art. 15zd.

1. Jeżeli ostatni dzień okresu pobytu cudzoziemca na podstawie wizy krajowej przypada w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, okres pobytu na podstawie tej wizy oraz okres ważności tej wizy ulega przedłużeniu z mocy prawa do upływu 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni.
2. W przypadku o którym mowa w ust. 1 w dokumencie podróży cudzoziemca nie umieszcza się nowej naklejki wizowej.
3. Jeżeli ostatni dzień okresu ważności zezwolenia na pobyt czasowy przypada w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, okres ważności tego zezwolenia ulega przedłużeniu z mocy prawa do upływu 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni.
4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, nie wydaje się, ani nie wymienia się karty pobytu.

III. AUTOMATYCZNE PRZEDŁUŻENIE PRACY NA ZEZWOLENIU I OŚWIADCZENIU

Art. 15zzq.

1. Jeżeli ostatni dzień ważności zezwolenia na pracę, o którym mowa w art. 88 ust. 1 pkt 1–5* lub ust. 2* ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1482, 1622, 1818 i 2473), przypada w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, okres ważności tego zezwolenia na pracę ulega przedłużeniu z mocy prawa do upływu 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni. Przepis zdania pierwszego stosuje się odpowiednio do decyzji o przedłużeniu zezwolenia na pracę lub przedłużeniu zezwolenia na pracę sezonową.
2. W przypadku przedłużenia okresu ważności zezwolenia na pracę na podstawie ust. 1 wniosek, o którym mowa w art. 88a ust. 1a* ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, składa się nie wcześniej niż w terminie 90 dni przed upływem okresu ważności zezwolenia na pracę określonego w tym zezwoleniu i nie później niż w ostatnim dniu okresu ważności przedłużonego na podstawie ust. 1.

–

1. Jeżeli w oświadczeniu o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, wpisanym do ewidencji oświadczeń na podstawie art. 88z ust. 2* ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, wskazano okres pracy, którego koniec przypada w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, cudzoziemiec może wykonywać pracę określoną oświadczeniem na rzecz podmiotu, który złożył oświadczenie, w okresie lub okresach nieobjętych oświadczeniem do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni, bez zezwolenia na pracę.
2. Dodatkowego okresu wykonywania pracy, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się do okresu wykonywania pracy, o którym mowa w art. 87 ust. 3* i art. 88z ust. 2 pkt 3* ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy

Ponieważ przepisy te są skomplikowane, dlatego szersze objaśnienie opisanych wyżej podstaw prawnych poniżej:

Art. 87.

3. Zezwolenie na pracę nie jest wymagane w przypadku cudzoziemca, będącego obywatelem państwa określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 10 pkt 2, który wykonuje pracę poza zakresem działalności określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 9 przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy, jeżeli powiatowy urząd pracy przed rozpoczęciem pracy przez cudzoziemca wpisał oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń, a praca jest wykonywana na warunkach określonych w tym oświadczeniu.

Art. 88.

1. Zezwolenie na pracę jest wymagane, jeżeli cudzoziemiec:

1) wykonuje pracę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie umowy z podmiotem, którego siedziba lub miejsce zamieszkania albo oddział, zakład lub inna forma zorganizowanej działalności znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2) w związku z pełnieniem funkcji w zarządzie osoby prawnej wpisanej do rejestru przedsiębiorców lub będącej spółką kapitałową w organizacji albo w związku z prowadzeniem spraw spółki komandytowej lub komandytowo-akcyjnej jako komplementariusz, albo w związku z udzieleniem mu prokury przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres przekraczający łącznie 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy;

–

3) wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego i jest delegowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 30 dni w roku kalendarzowym do oddziału lub zakładu podmiotu zagranicznego albo podmiotu powiązanego, w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, z pracodawcą zagranicznym;

4) wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego, nieposiadającego oddziału, zakładu lub innej formy zorganizowanej działalności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i jest delegowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu realizacji usługi o charakterze tymczasowym i okazjonalnym (usługa eksportowa);

5) wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego i jest delegowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 30 dni w ciągu kolejnych 6 miesięcy w innym celu niż wskazany w pkt 2–4.

2. Zezwolenie na pracę sezonową, o którym mowa w art. 88n–88y, jest wymagane, jeżeli cudzoziemiec wykonuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej pracę w zakresie działalności określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 9 na podstawie umowy z podmiotem, którego siedziba lub miejsce zamieszkania albo oddział, zakład lub inna forma zorganizowanej działalności znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (praca sezonowa).

Przedłużenie zezwolenia

Art. 88a.

1a. Przedłużenie zezwolenia następuje na pisemny wniosek podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi. Złożony nie wcześniej niż w terminie 90 dni. Jednak nie później niż w terminie 30 dni przed upływem okresu ważności zezwolenia.

Art. 88z.

2. Powiatowy urząd pracy właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce stałego pobytu podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi wpisuje oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń, jeżeli:

1) cudzoziemiec jest obywatelem państwa określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 10 pkt 2 lub cudzoziemiec będzie wykonywał pracę w zawodzie określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 oraz

2) praca cudzoziemca nie jest związana z działalnością określoną w przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 9, oraz

3) okres wykonywania pracy określony w złożonym oświadczeniu o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi oraz okresy pracy wykonywanej na podstawie oświadczeń wpisanych do ewidencji oświadczeń wynoszą łącznie nie dłużej niż 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy. Niezależnie od liczby podmiotów powierzających temu cudzoziemcowi wykonywanie pracy.

IV. AUTOMATYCZNE PRZEDŁUŻENIE POBYTU W PRZYPADKU ODMOWY UDZIELENIA RÓŻNYCH ZEZWOLEŃ

Art. 15zzza.

Jeżeli termin do opuszczenia przez cudzoziemca terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o którym mowa w art. 299 ust. 6* ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach wypada w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonych w związku z COVID19, termin ten ulega przedłużeniu do upływu 30. dnia następującego po odwołaniu tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni..

Ponieważ przepisy te są skomplikowane, dlatego szersze objaśnienie opisanych wyżej podstaw prawnych poniżej:

Art. 299.

6. Cudzoziemiec jest obowiązany opuścić terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w terminie:

1) 30 dni od dnia, w którym decyzja:

1. a) o odmowie przedłużenia mu wizy Schengen lub wizy krajowej, udzielenia mu zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE, decyzja o umorzeniu postępowania w tych sprawach lub decyzja o cofnięciu mu zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE lub
2. b) o odmowie nadania mu statusu uchodźcy lub udzielenia ochrony uzupełniającej, o uznaniu wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej za niedopuszczalny, o umorzeniu postępowania w sprawie udzielenia mu ochrony międzynarodowej lub decyzja o pozbawieniu go statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej, lub
3. c) o cofnięciu zgody na pobyt ze względów humanitarnych  – stała się ostateczna. W przypadku wydania decyzji przez organ wyższego stopnia – od dnia, w którym decyzja została cudzoziemcowi doręczona;

2) 7 dni od dnia, w którym ustały przyczyny nieprzekazania go do państwa trzeciego, o których mowa w art. 31 ust. 1.

V. AUTOMATYCZNE PRZEDŁUŻENIE POBYTU W PRZYPADKU WYDANIA ZOBOWIĄZANIA DO POWROTU

Art. 15zzzb.

Jeżeli ostatni dzień terminu dobrowolnego powrotu, o którym mowa w art. 315 ust. 1* ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, wypada w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonych w związku z COVID-19, termin ten ulega przedłużeniu do upływu 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni.

Ponieważ przepisy te są skomplikowane, dlatego szersze objaśnienie opisanych wyżej podstaw prawnych poniżej:

Art. 315.

1. W decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu określa się termin dobrowolnego powrotu. Wynosi on od 15 do 30 dni, liczony od dnia doręczenia decyzji.

Na zakończenie, urzędowe dokumenty zachowują ważność – i to automatycznie, bez jakiejkolwiek aktywności obcokrajowca czy pracodawcy. W rezultacie regulacją ustawową zostały istotnie objęte również zasady prolongaty ważności zezwoleń na pracę oraz oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi. Godne uwagi jest też, że dzięki temu i pobyt, i praca imigranta wciąż są legalne. Oczywiście dotyczy to nawet pracy sezonowej.

Z poważaniem:

Daria Wesoła