Zezwolenie na pobyt stały – karta stałego pobytu wydaje się cudzoziemcom, którzy chcą osiedlić się w Polsce na stałe. Pojęcie karty stałego pobytu mylone jest często z innym statusem pobytowy takim jak rezydent długoterminowy UE. W niniejszym artykule opiszemy szczegółowo procedurę uzyskania zezwolenia na pobyt stały oraz to, kto może się o niego ubiegać.
Na jaki okres czasu można uzyskać stały pobyt?
Zezwolenie na pobyt stały wydawane jest na czas nieoznaczony. Karta pobytu stałego ma ważność 10 lat, podobnie jak polskie dowody osobiste. Dlatego upływie tego okresu należy wymienić wyłącznie kartę pobytu, a nie wnioskować o kolejną decyzję.
Do czego uprawnia stały pobyt?
Na podstawie decyzji na pobyt stały cudzoziemiec ma prawo mieszkać i pracować w Polsce bez żadnych dodatkowych zezwoleń. Może również podróżować w strefie Schengen w celach turystycznych przez okres 90 dni w ciągu 180 dni. NIE MOŻE natomiast podejmować pracy bez odpowiedniego zezwolenia w innym kraju niż Polska. Karta pobytu w okresie swojej ważności potwierdza tożsamość cudzoziemca podczas jego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Uprawnia go również, wraz z dokumentem podróży, do wielokrotnego przekraczania granicy bez konieczności uzyskania wizy.
–
Gdzie i w jaki sposób należy złożyć wniosek na pobyt stały?
Wniosek na pobyt stały (tak samo jak pobyt czasowy) , należy składać w Urzędzie Wojewódzkim (lub jego delegaturze ) odpowiednim ze względu na miejsce zamieszkania cudzoziemca. Dlatego warto zapoznać się zawsze z informacjami na stronach urzędów wojewódzkich. Należy też sprawdzić do jakiej konkretnie placówki powinno się w tym celu udać. Ważne jest również sprawdzenie czy istnieje możliwość złożenia wniosku bez uprzedniej rezerwacji terminu wizyty. Ilość wniosków jest ogromn. Trzeba się więc liczyć z tym, że termin wizyty prawdopodobnie wydłuży się nawet o kilka tygodni. Wniosek na zezwolenia na pobyt stały trzeba złożyć osobiście lub wysłać pocztą. Skutkuje to wydłużonym czasem oczekiwania na decyzję). Obligatoryjnym warunkiem jest posiadanie legalnego pobytu na terenie Polski. Jeżeli wniosek jest złożony w terminie i nie posiada braków formalnych lub braki formalne są uzupełnione we wskazanym terminie, pobyt będzie legalny od dnia złożenia wniosku do dnia, w którym decyzja w tej sprawie stanie się ostateczna.
Jeżeli zostanie złożony wniosek o zawieszenie postępowania w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt stały, pobyt w tym czasie nie będzie uznawany za legalny.
Uwaga: Umieszczenie stempla w dokumencie podróży nie uprawnia cudzoziemca do podróżowania po terytorium innych państw obszaru Schengen. Natomiast cudzoziemiec może wyjechać do kraju pochodzenia.
Pojęcie nieprzerwalnego pobytu
Pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stanowiący podstawę do udzielenia mu zezwolenia na pobyt stały uznaje się za nieprzerwany, jeżeli żadna z przerw w nim nie była dłuższa niż 6 miesięcy i wszystkie przerwy nie przekroczyły łącznie 10 miesięcy w okresach stanowiących podstawę do udzielenia mu zezwolenia na pobyt stały, chyba że przerwa była spowodowana:
- wykonywaniem przez cudzoziemca obowiązków zawodowych lub świadczeniem przez niego pracy poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie umowy zawartej z pracodawcą, którego siedziba znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
lub
- towarzyszeniem cudzoziemcowi, o którym mowa w pkt 1, przez jego małżonka lub małoletnie dziecko,
lub
- szczególną sytuacją osobistą wymagającą obecności cudzoziemca poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i trwała nie dłużej niż 6 miesięcy,
lub
- wyjazdem poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu odbycia praktyk lub uczestnictwa w zajęciach, przewidzianych w toku studiów w polskiej uczelni
Kto może się ubiegać o zezwolenie na pobyt stały – karta stałego pobytu?
Wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt stały mogą składać cudzoziemcy, którzy:
- pozostają w związku małżeńskim z obywatelem Polski;
- posiadający ważną Kartę Polaka;
- posiadają polskie pochodzenie;
- którym udzielono azylu w Polsce;
- przebywają w Polsce na podstawie statusu uchodźcy, ochrony uzupełniającej lub zgody na pobyt ze względów humanitarnych;
- przebywający w Polsce na podstawie zgody na pobyt tolerowany;
- są ofiarami handlu ludźmi;
- małoletnimi dziećmi cudzoziemca, który przebywa w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE;
- małoletnimi dziećmi obywateli Polski.
W każdym z powyższych przypadków należy spełnić odpowiednie warunki oraz załączyć właściwe dokumenty, aby wniosek został rozpatrzony pozytywnie. Przede wszystkim należy dopilnować, aby dostarczyć komplet wymaganych dokumentów.
Opłata za udzielenie zezwolenia na pobyt stały – kary stałego pobytu
Do każdego wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt stały należy załączyć dowód opłaty skarbowej w wysokości 640 zł. Opłata musi być wykonana na konto wskazane przez właściwy urząd wojewódzki. W uprzywilejowanej sytuacji znajdują się cudzoziemcy, którzy składają wnioski ze względu na posiadanie Karty Polaka lub posiadają azyl uchodźcy. Są oni ustawowo zwolnieni od obowiązku uiszczenia ww. opłaty. W przypadku negatywnej decyzji można wnosić o zwrot kosztów. Po uzyskaniu decyzji na pobyt stały cudzoziemcy wnoszą również opłatę w wysokości 50 zł za wydruk karty pobytu.
Niezbędne dokumenty
- Wypełniony zgodnie z pouczeniem formularz wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt stały;
- Cztery aktualne fotografie
- Kserokopia ważnego dokumentu podróży (oryginał do wglądu). W szczególnie uzasadnionym przypadku, gdy cudzoziemiec nie posiada ważnego dokumentu podróży i nie ma możliwości jego uzyskania, może przedstawić inny dokument potwierdzający tożsamość.
Uwaga: Brak, któregokolwiek z ww. dokumentów prawdopodobnie spowoduje wezwanie cudzoziemca do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania.
Do wniosku potrzebna jest odpowiednia fotografia
Aktualne fotografie cudzoziemca dołączane do wniosków o udzielenie mu zezwoleń pobytowych lub wniosków o wydanie dokumentów wydawanych cudzoziemcom powinny odzwierciedlać, w sposób niebudzący uzasadnionych wątpliwości, wizerunek twarzy cudzoziemca, przedstawiający ją bez nakrycia głowy i okularów z ciemnymi szkłami.
Fotografie powinny spełniać następujące wymagania:
- nieuszkodzone, kolorowe, o dobrej ostrości;
- wymiary 35 mm x 45 mm;
- wykonane nie wcześniej niż w ciągu 6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku;
- przedstawiające wizerunek twarzy cudzoziemca od wierzchołka głowy do górnej części barków, tak aby twarz zajmowała 70-80% fotografii, na jednolitym jasnym tle, w pozycji frontalnej, patrzącego na wprost z otwartymi oczami, nieprzesłoniętymi włosami, z naturalnym wyrazem twarzy i zamkniętymi ustami, a także odwzorowują naturalny kolor jego skóry;
- przedstawiające wyraźnie oczy cudzoziemca, a zwłaszcza źrenice, linia oczu cudzoziemca jest równoległa do górnej krawędzi fotografii;
Uwaga: Cudzoziemiec z wrodzonymi lub nabytymi wadami narządu wzroku może dołączyć do wniosku fotografię przedstawiającą go w okularach z ciemnymi szkłami. W takim przypadku do wniosku dołącza się również dokumenty potwierdzające niepełnosprawność, a w przypadku braku możliwości ich przedstawienia oświadczenie cudzoziemca o niepełnosprawności.
Cudzoziemiec noszący nakrycie głowy zgodnie z zasadami swojego wyznania może dołączyć do wniosku fotografię przedstawiającą go w nakryciu głowy, o ile wizerunek twarzy jest w pełni widoczny. Dlatego w takim przypadku do wniosku dołącza się oświadczenie cudzoziemca o przynależności do wspólnoty wyznaniowej.
Warunki, jakie należy spełnić oraz dokumenty, które należy załączyć w poszczególnych przypadkach
Oprócz tego, że się „przynależy” do jednej z ww. grup cudzoziemców, należy również spełniać pewne warunki, aby możliwe było uzyskanie pobytu stałego.
Cudzoziemcy, którzy pozostają w związku małżeńskim z obywatelem Polski
Podstawa prawna – ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach – art. 195 ust. 1 pkt. 4 ustawy- wraz z aktami wykonawczymi
Pobyt stały udziela się cudzoziemcowi, który:
- pozostaje w uznawanym przez prawo Rzeczypospolitej Polskiej związku małżeńskim z obywatelem polskim przez co najmniej 3 lata przed dniem, w którym złożył wniosek o udzielenie mu zezwolenia na pobyt stały, oraz
- bezpośrednio przed złożeniem tego wniosku przebywał nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres nie krótszy niż 2 lata na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z pozostawaniem w związku małżeńskim z obywatelem polskim lub w związku z uzyskaniem statusu uchodźcy, ochrony uzupełniającej lub zgody na pobyt ze względów humanitarnych.
Dokumenty potwierdzające okoliczności wskazane we wniosku:
- aktualny odpis aktu małżeństwa
- kopia dowodu osobistego małżonka (oryginał do wglądu)
- potwierdzające, że pobyt na terytorium Polski był nieprzerwany lub dokumenty stwierdzające przyczyny wystąpienia przerw w pobycie.
Cudzoziemcy posiadający ważną Kartę Polaka
Podstawa prawna – ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach – art. 195 ust. 1 pkt. 9 ustawy – wraz z aktami wykonawczymi. Zezwolenie na pobyt stały udziela się cudzoziemcowi, posiadającemu ważną Kartę Polaka, który zamierza osiedlić się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na stałe.
Dokumenty potwierdzające okoliczności wskazane we wniosku:
- kserokopia ważnej Karty Polaka (oryginał do wglądu);
- potwierdzające zamiar pozostania w Polsce na stałe.
Cudzoziemcy , którzy posiadają polskie pochodzenie
Podstawa prawna – ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach – art. 195 ust. 1 pkt. 3 ustawy- wraz z aktami wykonawczymi
Zezwolenie na pobyt stały udziela się cudzoziemcowi, jeśli jest osobą o polskim pochodzeniu i zamierza osiedlić się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na stałe.
Do ustalenia polskiego pochodzenia cudzoziemca stosuje się przepisy art. 5 ust. 1-3 ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o repatriacji.
Dokumenty potwierdzające okoliczności wskazane we wniosku:
- potwierdzające posiadanie przez co najmniej jednego z rodziców lub dziadków albo dwoje pradziadków cudzoziemca narodowości polskiej;
- wskazujące na związek z polskością:
polskie dokumenty tożsamości, - akty stanu cywilnego lub ich odpisu albo metryki chrztu poświadczające związek z polskością;
- potwierdzające odbycie służby wojskowej w Wojsku Polskim, zawierające wpis informujący o narodowości polskiej;
- potwierdzające fakt deportacji lub uwięzienia, zawierające wpis informujący o narodowości polskiej;
- tożsamości lub inne dokumenty urzędowe zawierające wpis informujący o narodowości polskiej;
- dokumenty o rehabilitacji osoby deportowanej zawierające wpis informujący o jej narodowości polskiej;
- potwierdzające prześladowanie osoby ze względu na jej polskie pochodzenie.
- potwierdzające zamiar pozostania w Polsce na stałe.
Cudzoziemcy, którym udzielono azyl w Polsce
Podstawa prawna – ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach – art. 195 ust. 1 pkt. 8 ustawy – wraz z aktami wykonawczymi
Zezwolenie na pobyt stały udziela się cudzoziemcowi, któremu udzielono na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej azylu.
Dokumenty potwierdzające okoliczności wskazane we wniosku:
- kopia decyzji o udzieleniu azylu (oryginał do wglądu)
Cudzoziemcy, którzy przebywają w Polsce na podstawie statusu uchodźcy, ochrony uzupełniającej lub zgody na pobyt ze względów humanitarnych
Podstawa prawna – ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach – art. 195 ust. 1 pkt. 6 ustawy- wraz z aktami wykonawczymi
Zezwolenie na pobyt stały udziela się cudzoziemcowi, który bezpośrednio przed złożeniem wniosku o udzielenie mu zezwolenia na pobyt stały przebywał nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres nie krótszy niż 5 lat na podstawie statusu uchodźcy, ochrony uzupełniającej lub zgody na pobyt ze względów humanitarnych
Dokumenty potwierdzające okoliczności wskazane we wniosku:
- potwierdzające posiadanie przez cudzoziemca statusu uchodźcy, ochrony uzupełniającej lub zgody na pobyt ze względów humanitarnych;
- akta potwierdzające, że pobyt na terytorium Polski był nieprzerwany lub dokumenty stwierdzające przyczyny wystąpienia przerw w pobycie
Cudzoziemcy przebywający w Polsce na podstawie zgody na pobyt tolerowany
Podstawa prawna – ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach – art. 195 ust. 1 pkt. 7 ustawy- wraz z aktami wykonawczymi
Zezwolenie na pobyt stały udziela się Cudzoziemcowi, który bezpośrednio przed złożeniem wniosku o udzielenie mu zezwolenia na pobyt stały przebywał nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres nie krótszy niż 10 lat na podstawie zgody na pobyt tolerowany.
Dokumenty potwierdzające okoliczności wskazane we wniosku:
- potwierdzające posiadanie przez cudzoziemca zgody na pobyt tolerowany;
- akta potwierdzające, że pobyt na terytorium Polski był nieprzerwany lub dokumenty stwierdzające przyczyny wystąpienia przerw w pobycie.
Ofiary handlu ludźmi
Podstawa prawna – ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach – art. 195 ust. 1 pkt. 5 ustawy- wraz z aktami wykonawczymi
Zezwolenie na pobyt stały udziela się cudzoziemcowi, który jest ofiarą przestępstwa handlu ludźmi, który:
- przebywał na terytorium Polski bezpośrednio przed złożeniem wniosku o udzielenie mu zezwolenia na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 1 rok na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy dla ofiar handlu ludźmi,
- współpracował z organami ścigania w postępowaniu karnym w sprawie o przestępstwo, o którym mowa w art. 189a § 1 Kodeksu karnego
- ma uzasadnione obawy przed powrotem do państwa pochodzenia, potwierdzone przez prokuratora prowadzącego postępowanie w sprawie o przestępstwo, o którym mowa w art. 189a § 1 Kodeksu karnego.
Dokumenty potwierdzające okoliczności wskazane we wniosku:
- potwierdzające, że cudzoziemiec przebywał na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio przed złożeniem wniosku o udzielenie mu zezwolenia na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 1 rok na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy dla ofiar handlu ludźmi;
- akta potwierdzające, że cudzoziemiec współpracował z organami ścigania w postępowaniu karnym w sprawie o przestępstwo, o którym mowa w art. 189a § 1 Kodeksu karnego ;
- potwierdzenie przez prokuratora prowadzącego postępowanie w sprawie o przestępstwo, o którym mowa w art. 189a § 1 Kodeksu karnego obaw cudzoziemca przed powrotem cudzoziemca do kraju pochodzenia.
Małoletnie dzieci cudzoziemca, który przebywa w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt stały, lub zezwolenia na pobyt rezydenta
Podstawa prawna – ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach – art. 195 ust. 1 pkt 1 ustawy – wraz z aktami wykonawczymi
Zezwolenie na pobyt stały udziela się cudzoziemcowi, będącemu dzieckiem cudzoziemca, któremu udzielono zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE pozostającemu pod jego władzą rodzicielską:
- urodzonemu po udzieleniu temu cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE, lub
- urodzonemu w okresie ważności zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego temu cudzoziemcowi
Dokumenty potwierdzające okoliczności wskazane we wniosku:
- odpis aktu urodzenia dziecka;
- dokumenty potwierdzające posiadanie przez cudzoziemca, pod którego władzą rodzicielską znajduje się małoletni cudzoziemiec, wymaganego prawem zezwolenia na pobyt stały lub rezydenta długoterminowego UE.
- dokumenty potwierdzające sprawowanie władzy rodzicielskiej.
Małoletnie dzieci obywateli Polski
Podstawa prawna – ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach – art. 195 ust. 1 pkt 2 ustawy – wraz z aktami wykonawczymi
Zezwolenie na pobyt stały udziela się cudzoziemcowi będącemu małoletnim dzieckiem polskiego obywatela, pozostającego pod jego władzą rodzicielską.
Dokumenty potwierdzające okoliczności wskazane we wniosku:
- odpis aktu urodzenia dziecka ;
- kserokopia dowodu osobistego rodzica, będącego polskim obywatelem (oryginał do wglądu);
- dokumenty potwierdzające sprawowanie władzy rodzicielskiej nad dzieckiem.
Co więcej urząd wojewódzki może również wezwać do przedłożenia:
- zaświadczenie o wywiązywaniu się z zobowiązań podatkowych wobec Skarbu Państwa,
- zaświadczenie o niekaralności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
Odmowa wszczęcia postępowania w sprawie wydania zezwolenie na pobyt stały – karta stałego pobytu
Cudzoziemiec nie otrzyma zezwolenia na pobyt stały w Polsce, jeśli przebywa w Polsce:
- bez dokumentów uprawniających do pobytu lub
- na podstawie wizy Schengen upoważniającej do wjazdu i pobytu w Polsce, która była wydana ze względów humanitarnych;
- na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy ze względu na okoliczności wymagające krótkotrwałego pobytu w Polsce (pewne wyjątki w tym zakresie stosują się do osób mających polskie pochodzenie i ubiegające się o kartę z tego tytułu);
- Jest zatrzymany lub przebywa w strzeżonym ośrodku lub w areszcie dla cudzoziemców lub obowiązuje go zakazu opuszczania kraju,
- na podstawie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE
- Odbywa karę pozbawienia wolności lub jest tymczasowo aresztowany,
- Został zobowiązany do powrotu i nie upłynął jeszcze termin dobrowolnego powrotu określony w decyzji w tej sprawie, także w przypadku przedłużenia tego terminu,
- Ma obowiązek opuścić Polskę;
- Przebywa poza Polską;
- Nie złożył odcisków linii papilarnych w celu wydania karty pobytu.
Odmowna decyzja na zezwolenie na pobyt stały – karta stałego pobytu
Cudzoziemiec otrzyma decyzję negatywną w sprawie udzielenia mu zezwolenia na pobyt stały, jeżeli:
- Nie spełnia wymogów do udzielenia zezwolenia na pobyt stały,
- Obowiązuje go wpis danych do wykazu cudzoziemców, których pobyt w Polsce jest niepożądany (co to jest wykaz cudzoziemców, których pobyt w Polsce jest niepożądany->?),
- Jego dane znajdują się w Informacyjnym Systemie Schengen do celów odmowy wjazdu (co to jest Informacyjny System Schengen->?),
- Wymagają tego względy obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego,
- Wymaga tego interes Polski,
- Podstawą ubiegania się o zezwolenie na pobyt stały jest zawarcie przez cudzoziemca związku małżeńskiego z obywatelem Polski, a związek małżeński został zawarty w celu obejścia przepisów prawa,
- W postępowaniu w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt stały cudzoziemiec złożył wniosek zawierający nieprawdziwe dane osobowe lub fałszywe informacje lub zeznał nieprawdę lub zataił prawdę albo podrobił dokument w celu użycia go jako autentycznego,
- Zalega w opłacaniu podatków, z wyjątkiem wypadków, gdy uzyskał on przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie, rozłożenie na raty zaległych płatności lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji,
- Nie zwrócił kosztów związanych z wydaniem i wykonaniem decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu, które zostały pokryte z budżetu państwa.
Zezwolenie na pobyt stały – dlatego, że karta stałego pobytu może zostać także odebrana, czyli cofnięta
Dzieje się tak w następujących przypadkach:
- Wymagają tego względy obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego,
- Wymaga tego interes Polski,
- Wniosek o udzielenie tego zezwolenia lub dołączone do niego dokumenty zawierały nieprawdziwe dane osobowe, nieprawdziwe dokumenty lub dokumenty poświadczające fałszywe informacje;
- Przy ubieganiu się o zezwolenie na pobyt stały cudzoziemiec zeznał nieprawdę lub zataił prawdę albo podrobił dokument w celu użycia go, jako autentycznego.
Autor tekstu: ,,Zezwolenie na pobyt stały – karta stałego pobytu”
Anna Martirosyan-Romaniak – spec. ds. legalizacji pobytu i pracy cudzoziemców
