Sejm uchwalił ustawę o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Dla firm to spore zmiany. Czy zatrudnienie cudzoziemców w Polsce będzie trudniejsze? Nowe przepisy zakładają między innymi zniesienie tzw. testu rynku pracy, elektronizację procesów administracyjnych oraz zaostrzenie kar za nielegalne zatrudnianie obcokrajowców.
Przedsiębiorców zatrudniających obcokrajowców lub rozważających to czekają spore zmiany. Sejm uchwalił bowiem ustawę o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Jej zasadniczym celem miało być usprawnienie procedur związanych z zatrudnieniem obcokrajowców i ograniczenie nadużyć, do jakich dochodziło w ostatnich latach. Jak tłumaczyła niedawno ministra pracy Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, podstawowym celem zmian jest zapewnienie bezpieczeństwa.
– Po pierwsze – bezpieczeństwa polskim pracownikom, by nie musieli oni obawiać się utraty zatrudnienia i nieuczciwej konkurencji. Po drugie – pracownikom przybywającym do Polski spoza jej granic, by uchronić ich przed naruszeniem ich praw. Po trzecie – przedsiębiorcom, którzy szczególnie w warunkach niskiego bezrobocia mierzą się z niedoborami pracowników i potrzebują jasnych, przyjaznych i przejrzystych zasad możliwości korzystania z kadr z zagranicy – przyznała Agnieszka Dziemianowicz-Bąk.
Za przyjęciem ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej głosowało 231 posłów. 196 było przeciw. Nikt się nie wstrzymał od głosu. Co się zmieni?
Projekt ustawy zakłada pełną elektronizację procesów administracyjnych, co ma skutkować krótszym niż dotychczas czasem rozpatrywania wniosków o zezwolenie na pracę. Przypomnijmy, że aktualnie firmy czekają na decyzję nawet kilka miesięcy. Poza tym, projekt ma ograniczyć wyłudzenia zezwoleń na prace w celu wjazdu do strefy Schengen, a w efekcie lepiej zabezpieczać polski rynek pracy.
Co jeszcze się zmieni? Przede wszystkim ma zostać utworzony rejestr umów o pracę. Oznacza to, że przedsiębiorca, który zdecydował się na zatrudnienie obywatela innego kraju, będzie zobowiązany przesłać do urzędu wydającego zezwolenie na pracę kopię umowy zawartej z cudzoziemcem.
Kolejną nowością związaną z zatrudnieniem cudzoziemców w Polsce jest wprowadzenie możliwości określenia przez starostę listy zawodów i rodzajów pracy, w których nie będą wydawane zezwolenia na pracę cudzoziemcom planującym znaleźć zatrudnienie na terenie danego powiatu. Przy czym obowiązek sporządzenia takiej listy powstanie w razie znacznego pogorszenia się sytuacji na lokalnych rynkach pracy. Konieczne będzie jednak uzyskanie pozytywnej opinii Powiatowej Rady Rynku Pracy. Ma to związek z tym, że nowe przepisy zakładają zniesienie procedury tzw. testu rynku pracy. Jego celem jest weryfikacja, czy na miejsce pracy, na którym firma ma zatrudnić cudzoziemca, jest możliwość zatrudnienia osoby bezrobotnej polskiego pochodzenia, która jest zarejestrowana w urzędzie pracy. Ministerstwo uważa, że taka procedura nie przynosi spodziewanych efektów i należy z niej zrezygnować. Nowe przepisy zakładają, że to powiat będzie decydował w jakich zawodach i branżach należy ograniczyć możliwość powierzania pracy cudzoziemcom i w jakim okresie.
Poza tym, zwiększy się również znaczenie i kompetencje Publicznych Służb Zatrudnienia (PSZ) w procesie wydawania zezwoleń na pracę cudzoziemców. Jakie jeszcze zmiany czekają firmy? Przedsiębiorców czekają podwyższone kary za nielegalne zatrudnianie cudzoziemców. Firmy zatrudniające cudzoziemców bez wymaganych zezwoleń mogą spodziewać się surowszych niż dotychczas sankcji. Takie działania pracodawców będą zagrożone karą grzywny w wysokości od 3 tys. do aż 50 tys. zł… za każdy przypadek.
Jak można przeczytać w Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej, ustawa zakłada również wprowadzenie programów integracyjnych dla cudzoziemców. Obejmować one będą m.in. programy w zakresie pomocy w nauce języka polskiego. Ustawa przewiduje również wprowadzenie rozwiązań dających możliwość tworzenia przez Urzędy Pracy wyspecjalizowanych punktów wspierania zagranicznych pracowników na rynku pracy.
– Zmiany w regulacjach dotyczących zatrudnienia cudzoziemców w Polsce były konieczne. Wydłużone procedury uzyskiwania stosownych zezwoleń stanowiły wyzwanie dla pracodawców zmagających się z brakami kadrowymi. Nowa ustawa budzi jednak wiele wątpliwości. Z jednej strony przepisy muszą odpowiadać założeniom polityki migracyjnej, ale z drugiej – powinny uwzględniać potrzeby rynku pracy i nie utrudniać procesów kadrowych firmom. Nowe przepisy niekoniecznie zapewniają równowagę między ułatwieniami dla pracodawców i potrzebami rynku pracy, a kontrolą przestrzegania prawa – uważa ekspert ds. cudzoziemców z agencji zatrudnienia Worksol.
