Maksymalna temperatura pracy już wkrótce może być określona przez prawo. Według MRPiPS, zmiany klimatu wymuszają zmiany przepisów. Okazuje się, że prawdopodobnie już w przyszłym roku, pracodawcy będą musieli określać metabolizm zatrudnionych. Wszystko po to, żeby ustalić właściwą temperaturę w miejscu pracy.
W środę trafił do opiniowania projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej (MRPiPS) z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. poz. 1650, z późn. zm.). Jeśli wspomniany powyżej akt prawa wejdzie w życie, firmy czekają spore zmiany. Jak projektowaną nowelizację rozporządzenia uzasadnia resort?
– Przepisy prawa pracy regulują jedynie środki ochrony pracownika pracującego w warunkach szkodliwych mikroklimatu gorącego. Przepisy dotyczą jednak pracy w wysokiej temperaturze spowodowanej czynnikami technologicznymi, a nie warunkami atmosferycznymi. (…) Zmiany klimatu, coraz częściej występujące upały wskazują, że obecne rozwiązania stają się niewystarczające, aby skutecznie chronić życie i zdrowie pracowników, stąd konieczne jest dostosowanie obowiązujących przepisów do pojawiających się zmian klimatu. W związku z powyższym pojawiła się konieczność zmiany obowiązujących przepisów, w tym uregulowania dodatkowych rozwiązań w sytuacji, gdy z uwagi na warunki atmosferyczne temperatura w pomieszczeniach pracy, jak i na otwartej przestrzeni, osiągnie określone w projektowanym rozporządzeniu wartości – można przeczytać w uzasadnieniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Projektowane rozporządzenie zmieniające zakłada, że w pomieszczeniach pracy temperatura odpowiednia do rodzaju wykonywanej pracy nie będzie mogła być wyższa niż 28 °C (301 K). Dotyczy to jednak pracy o niskim i umiarkowanym tempie metabolizmu i w pomieszczeniach biurowych. Z kolei w przypadku pracy o wysokim tempie metabolizmu, maksymalna temperatura będzie mogła wynieść 25 °C (298 K). Natomiast 22 °C (295 K) dla pracy o bardzo wysokim tempie metabolizmu, chyba że względy technologiczne w zakładzie pracy na to nie pozwalają.
W sytuacji, gdy temperatura w miejscu pracy przekroczy maksymalną wartość właściwą dla danej klasy tempa metabolizmu, pracodawca będzie musiał zapewnić w zakładzie pracy odpowiednie rozwiązania techniczne, które zmniejszą za wysoką temperaturę. Z kolei, jeśli nie będzie mógł zapewnić tych rozwiązań, będzie musiał zastosować inne rozwiązania organizacyjne. Co jeśli temperatura w pomieszczeniu pracy wyniesie ponad 35 °C, mimo że pracodawca zastosuje odpowiednie rozwiązania techniczne? Jak zakłada projekt nowelizacji rozporządzenia, żadna praca nie będzie mogła być wtedy wykonywana.
Kolejna zmiana dotyczy pracy na otwartej przestrzeni. Jeśli obowiązki służbowe miałyby być wykonywane w temperaturze powyżej 25 °C, przedsiębiorca będzie musiał podjąć właściwe rozwiązania organizacyjne. Natomiast, gdy temperatura przekroczy 32 °C, żadna praca o wysokim tempie metabolizmu lub bardzo wysokim tempie metabolizmu nie będzie mogła być wykonywana.
Skąd powyższe wytyczne?
– Określone powyżej wartości temperatury, po osiągnieciu których należy podjąć odpowiednie działania, przyjęto na podstawie przeprowadzonych przez CIOP-PIB symulacji komputerowych temperatury, przy której praca (z podziałem na poszczególne klasy tempa metabolizmu) może stanowić dla przeciętnego pracownika nadmierne obciążenie cieplne. Takie same progowe wartości temperatur dla poszczególnych klas tempa metabolizmu wykonywanej pracy zawarł w swoim opracowaniu Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi (IMP) – czytamy w uzasadnieniu.
Rozwiązania organizacyjne, o których mowa powyżej, przedsiębiorca będzie musiał ustalać w porozumieniu zawieranym między nim , a zakładową organizacją związkową. Pracodawcy będa musieli również zasięgnąć opinii lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami. Warto podkreślić, że obowiązek wstrzymania się od wykonywania pracy ze względu na wysokie temperatury nie będzie obejmował niektórych rodzajów prac. Dotyczy to tej grupy prac, których wykonywanie jest konieczne – pokrywają się one z tymi, których nie dotyczy zakaz pracy w niedzielę.
Dodatkowo, załącznik nr 4 do nowelizowanego rozporządzenia zawiera przykładowy katalog rozwiązań technicznych i działań organizacyjnych podejmowanych w celu ograniczenia nadmiernego obciążenia cieplnego pracowników. Co ważne, katalog ten nie ma charakteru obowiązkowego, ani zamkniętego. Należy go traktować wyłącznie jako wskazówki dla pracowników.
Ministerstwo proponuje, żeby zmiany przepisów weszły w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Pracodawcy z kolei musieliby dostosować pomieszczenia pracy do nowych wymogów do dnia 1 czerwca 2025 r.
